Oproeping in vrijwaring van medebestuurder

Blog

Feiten

De curator in het faillissement van de desbetreffende vennootschap is een procedure tegen de twee voormalig bestuurders gestart. De curator stelt dat de voormalig bestuurders hun taak onbehoorlijk hebben vervuld en dat dit een belangrijk oorzaak is van het faillissement. Hij stelt daartoe onder meer dat (i) de administratie van de vennootschap niet op orde is, (ii) gelden voor andere doeleinden zijn besteed dan waarvoor deze door klanten zijn gestort, (iii) contante opnames niet zijn verantwoord in de administratie en (iv) dat bouwprojecten op een inadequate wijze zijn aangepakt.

Bestuurder 2 stelt een incidentele vordering tot oproeping in vrijwaring van bestuurder 1 in, omdat het volgens bestuurder 2 te wijten is aan het handelen van bestuurder 1 dat hij mede aansprakelijk wordt gehouden voor het boedeltekort. Daartoe stelt bestuurder 2 dat bestuurder 1 de administratie en de financiële kant van de onderneming op zich had genomen en daarbij weigerde om bestuurder 2 hierin inzicht te geven. Verder voert bestuurder 2 aan dat bestuurder 1 gelden heeft weggesluisd en verwijst hierbij naar diverse overzichten. Bestuurder 2 stelt dat bestuurder 1 jegens hem tekort is geschoten in de nakoming van hun onderlinge rechtsverhouding en de tussen hen bestaand hebbende taakverhouding, dan wel dat bestuurder 1 onrechtmatig tegen hem heeft gehandeld.

De curator voert verweer tegen de vordering van bestuurder 2 om bestuurder 1 in vrijwaring op te roepen. Zo stelt hij dat het maar de vraag is of er een zodanige rechtsverhouding tussen de bestuurders bestaat die maakt dat bestuurder 1 verplicht is de gevolgen van een veroordeling te dragen. Daarbij stelt hij dat het bestuur gezamenlijk verantwoordelijk is voor een behoorlijke taakvervulling, waarbij bovendien de wet al verschillende disculpatie- en matigingsmogelijkheden biedt aan bestuurder 2 om zich op te beroepen in de hoofdzaak. De curator stelt bovendien dat het voeren van een vrijwaringszaak tot onaanvaardbare vertraging van de hoofdzaak zal leiden.

Oproeping in vrijwaring

De gedaagde partij in een civiele procedure kan een derde partij bij de procedure betrekken, met het doel de negatieve gevolgen van de uitkomst van het geschil op die derde te kunnen verhalen. Een vordering tot oproeping van een derde in vrijwaring is in beginsel toewijsbaar indien men krachtens een rechtsverhouding met die derde recht en belang heeft om de nadelige gevolgen van een ongunstige afloop van de hoofdzaak geheel of gedeeltelijk op deze derde te verhalen (zie bijv. Rb. Den Haag 13 mei 2015, ECLI:NL:RBDHA:2015:5595, r.o. 4.1.). In geval van toewijzing van de incidentele vordering start de gedaagde partij in de hoofdzaak een afzonderlijke procedure tegen de derde die hij in vrijwaring oproept, de zogenoemde vrijwaringsprocedure. De vrijwaringsprocedure gaat vervolgens lopen naast - maar in beginsel gevoegd met - de hoofdzaak.

Uit de jurisprudentie blijkt dat het risico op vertraging van de procedure wel een rol speelt bij het beoordelen van het verzoek tot vrijwaring, maar dat het risico op vertraging op zich vaak niet voldoende is om het verzoek af te wijzen. Zie onder meer HR 10 april 1992, ECLI:NL:HR:1992:ZC0567, NJ 1992/446 en Rb. Den Haag 13 mei 2015, ECLI:NL:RBDHA:2015:5595, r.o. 4.2.

Oordeel rechtbank

De rechtbank stelt voorop dat de maatstaf voor het toestaan van een vordering tot oproeping in vrijwaring ruim is. De vraag daarbij is of bestuurder 2 voldoende onderbouwd heeft gesteld dat bestuurder 1 krachtens zijn rechtsverhouding tot hem verplicht is om de nadelige gevolgen van een verlies door bestuurder 2 van de hoofdzaak te dragen.

De rechtbank is van oordeel dat bestuurder 2 voldoende heeft aangevoerd op grond waarvan – als de gestelde feiten vast komen te staan – een verplichting zou kunnen ontstaan voor bestuurder 1 om de mogelijke schade van bestuurder 2 als gevolg van de gestelde bestuurdersaansprakelijkheid te vergoeden. Er kan immers niet worden uitgesloten dat een mogelijke wanprestatie of onrechtmatige daad van bestuurder 1 jegens bestuurder 2 een grondslag zou kunnen vormen voor een regresvordering van bestuurder 2 op bestuurder 1. Deze mogelijke grondslagen vormen voldoende rechtvaardiging voor het in vrijwaring oproepen van bestuurder 1.

Voor wat betreft de mogelijke vertraging die de vrijwaringszaak in de hoofdzaak kan veroorzaken, stelt de rechtbank dat in dit geval het belang van de curator niet opweegt tegen het belang van bestuurder 2 om zijn verhaalsrecht op bestuurder 1 tegelijk met een veroordeling in de hoofdzaak te laten vaststellen. Bovendien ziet de rechtbank op voorhand geen reden om aan te nemen dat de vrijwaringszaak tot onredelijke of nodeloze vertraging van de hoofdzaak zal leiden.

Zodoende luidt het oordeel dat het bestuurder 2 wordt toegestaan om bestuurder 1 in vrijwaring op te roepen.

Afsluiting

Aansprakelijkheid op grond van artikel 2:248 BW, waar het in deze procedure om draait, behelst een collectieve aansprakelijkheid, waarbij onderling regres van bestuurders de curator niet regardeert. Desalniettemin onderstreept de Rechtbank Overijssel in deze uitspraak de ruimte die er bestaat voor het oproepen in vrijwaring in gevallen waar onderlinge rechtsverhoudingen tussen bestuurders een mogelijkhero regresrecht kunnen rechtvaardigen.

Deze blog is geschreven m.m.v. van Veronika van Elburg.